در قرآن شريف و روايات اهل بيت: از ميزان اعمال يعنى وسيله سنجش اعمال انسانها در روز قيامت مكرّراً ياد شده است:
»وَ نَضَعُ الْمَوازينَ الْقِسْطَ لِيَومِ الْقِيامَةِ فَلا تُظْلَمُ نَفْسٌ شَيْئاً«.
] - انبياء / 47. [
»ما ترازوى عدل را در روز قيامت بر پا مىكنيم پس به هيچ كس كمترين ستمى نمىشود«.
»فَاَمَّا مَنْ ثَقُلَتْ مَوازينُهُ فَهُوَ فى عيشَةٍ راضِيَةٍ وَ اَمَّا مَنْ خَفَّتْ مَوازينُهُ فَاُمُّهُ هاوِيَةٌ«.
] - قارعه / 9 - 6. [
»امّا كسى كه ترازوى اعمالش سنگين است در يك زندگى خشنود كنندهاى خواهد بود امّا كسى كه ترازوهايش سبك است پناهگاهش دوزخ است«.
معلوم است كه »ميزان« هر چيزى بايد مناسب با آن چيز باشد. »ميزان« براى سنجش امور مادّى، ترازوست، »ميزان« براى سنجش علوم، منطق و انديشه است و »ميزان« براى سنجش معنويّات هم فضائل است، بنابراين بايد ميزان در روز قيامت انبياء و اوصيا: باشند كه فضائل مجسَّم در ميان آدميان هستند.
مراد از سبكى و سنگينى اعمال نيز بايد ايمان، خُلقيّات، نيّات، خلوص و تقواى افراد باشد همانگونه كه در روايات متعدّد سبكى و سنگينى به همين مضمون، تفسير شده است.
بنابراين، كسى كه به دستورات خداوند عمل نمىكند و به اندازه قدرت خويش به همنوعان خود كمك و رسيدگى نمىنمايد و در هوسهاى زودگذر فرو مىرود و در حقيقت عملاً آخرت را فراموش و حتّى تكذيب مىكند، طبيعى است كه با انبياء و اوصياء: تناسبى ندارد و اعمال وى در ترازوى روز قيامت، وزنى نخواهد داشت.